De cretinos a reis da festa
«Fomenta reaccións maiormente negativas e destrutivas na xente nova. Cheira a mentira e falsidade. Os que cantan, tocan e escriben iso normalmente son uns cretinos». Esta frase podería pertencer ao teu cuñado, carajillo en man, durante unha sobremesa falando sobre a música urbana, pero vén sendo o que dixo Frank Sinatra en 1957 para se referir ao rock and roll. Como é habitual en afirmacións tan categóricas, os emisores non demostran ser grandes coñecedores do tema a tratar.
«Dicir que non é música é unha parvada, simplemente cambiou o mecanismo de como se fai; antes precisabas boas ideas e moito traballo e agora, grazas á tecnoloxía, precisas boas ideas e algo menos de traballo. Eu usaría o Auto-Tuneaínda que cantase coma Johnny Cash», opina Ariel Suárez, máis coñecido como Shy Kolbe no eido artístico. Con el concorda Senén Vaamonde: «Existe ese prexuízo por falta de información ou porque os oídos non se adaptan ao que soa; aos 32 anos que teño xa hai cousas novas que non me acaban de convencer, pero iso é normal», explica este amante do punk e dos xéneros xamaicanos que non ten problema ningún en programar música urbana na sala Doppler, que rexenta desde que abriu en 2017. «Mira o que pasou con C. Tangana e o himno do Centenario do Celta: había unha chea de prexuízos cando se anunciou e ao final foi un fenómeno social». Ika Subersiva, cincuenta por cento do recente dúo de rap Vértebras, nota na música un certo elitismo: «Isto vese reflectido na opinión da xente e na forma de apreciar os diferentes estilos musicais». Sergio Cora Campos, alias «Steel», é un destacado autor de vídeos musicais deste xénero desde 2011, e quere romper unha lanza a prol da xente máis vella: «Vexo a diario xente moi diferente escoitando todo tipo de música; non hai un pensamento tan cerrado de cara a un determinado xénero musical coma o que había antes».
O termo música urbana está en todas as partes desde hai uns anos, e serve tanto para designar rap como trap, reggaeton, hyperpop e un longo etcétera. Pero que é exactamente? «Foi a etiqueta que escolleu o mainstream para poñerlle nome a un xénero que non nacía de emisoras radios Los 40 Principales nin de programas televisivos como Operación Triunfo, senón de barrios e de Internet», afirma Senén. Amplía a definición Sergio: «É a música que fai todo aquel que vén desde abaixo, sen enchufes, breando en solitario ou cos medios que poida apañar; non é tanto o son, é máis ben unha cuestión de actitude».
«É a música que fai todo aquel que vén desde abaixo, breando en solitario ; non é tanto o son, é máis ben unha cuestión de actitude»
Sergio «Steel»
A música urbana sitúase nun limbo entre o underground e o mainstream. Mentres que nos anos oitenta todo o mundo coñecía o «Thriller» de Michael Jackson, na actualidade hai artistas que enchen estadios que seguen a ser descoñecidos para unha gran parte da poboación. «Hai artistas famosos que non soan na radio, pero teñen millóns de escoitas na Rede», asegura Shy Kolbe. Porén, para Sergio é moi complicado clasificalo así polo seguinte: «O que hoxe é underground mañá pode ser viral e saírche en TikTok». E súmase ao faladoiro Amari, a outra metade de Vértebras: «Para min o underground é contracultura, e isto contradí un pouco seguir os pasos do comercio musical, pero para poder vivir da música hai que cederlle terreo á industria».
En Vigo temos moitos motivos para sentir orgullo da música urbana de noso, pero é de lei recoñecer o labor do colectivo Banana Bahia Music, que foi un dos pioneiros a nivel estatal a este respecto. Formado por nomes como Kaixo, Dirty Suc, Elecesar, ou Royce Rolo, o conxunto disolveuse en 2020 con máis dunha década de traballo ás costas, deixando un enorme ronsel que seguiron moitos artistas; un legado creativo sen parangón.
«Para min o underground é contracultura, pero para poder vivir da música hai que cederlle terreo á industria».
Amari de Vértebras
Despois viñeron outros nomes que están obter grandes recoñecementos internacionais, entre os que destacan Hard GZ e Kyotto. Todos coinciden no bo momento que está a vivir a música urbana actualmente na cidade, malia que sexa preciso «que se apoien os novos proxectos e que funcionen os espazos destinados para a creación», afirma o dúo Vértebras referíndose ás salas de ensaio municipais Vigosónico. Sobre unha mostra deste gran cambio opina Senén: «Hai 12 anos poucos grupos sacaban videoclips e agora temos unha chea deles cada semana». Sergio, voz autorizada no eido audiovisual, pensa que a estética é moi importante: «A forma de representar a música en imaxes fai que entren en xogo máis sentidos á hora de sentir unha canción». Outro sinal da boa saúde que atravesa este movemento son as festas que se organizan regularmente coa música urbana como eixo central. A máis coñecida é Overdose Club, pero hai tres anos apareceu con forza Nagasaki Club. «Empezou como a festa de aniversario dun colega e saíu tan ben que a sala Master Club nos pediu repetir. Ao primeiro contabamos unicamente con artistas locais, pero agora xa contratamos algúns máis coñecidos», explica Shy Kolbe, un dos membros fundadores do evento.
Sinatra nunca chegou a leirar moito co rock. Non podemos saber, aínda que si intuír, que opinión tería agora sobre a música urbana. Unha cousa está clara: non sempre saían cousas fermosas da súa voz.
Pablo Vázquez
Últimos posts de Pablo Vázquez (ver todos)
- Veciñanzas: As Travesas - 25 Marzo, 2025
- Non é cidade para bibliotecas - 25 Marzo, 2025
- Sacar a lingua de viaxe - 24 Marzo, 2025
- Que queres que se faga no Teatro Cine Fraga? Estas son as peticións máis repetidas - 19 Marzo, 2025
- ACT Galicia, a canteira de intérpretes do noso audiovisual - 11 Marzo, 2025