Kaixo: «A música urbana é o novo pop»
Roi Torres Mariño (Vigo, 1989), máis coñecido como Kaixo, leva un tempo sendo un dos principais axitadores culturais da cidade. Co colectivo Banana Bahia Music foi un dos precursores da actual música urbana. Agora o artista vive un momento de grande actividade: este mes publica disco con YouCantHide, celebra o décimo aniversario da festa Overdose, e a sala Molotov, que rexenta na travesía de Santiago de Vigo, está a piques de celebrar dous anos de vida apostando por rexistros musicais difíciles de atopar noutros espazos de Vigo.
Defines a túa música como #newpunk; como lle explicarías o estilo a quen nunca te escoitou?
O #newpunk é algo que nace dentro de min entre 2014 e 2015; é como unha reivindicación contra o que os medios de comunicación, naquel momento moi perdidos, catalogaban como trap: música que soamente fala de drogas, de tías e de morrer tiroteado sendo novo. Ese non é o concepto que temos a nivel galego e español. O #newpunk fala de nós como xeración, os millenials. Cando eramos nenos falóusenos dun mundo de oportunidades, de moitas posibilidade de traballo, de construírnos a nós mesmos, e cando chegamos á idade adulta atopamos que todo iso era unha mentira. Como xeración fomos vítimas dunha crise constante. O newpunk nace para definirme a min, definir a miña música e definir o meu espírito combativo.
Que entendes ti por música urbana?
A música urbana é o novo pop. Eu entendía que o trap ou o rap podían converterse no novo punk, e ao final convertéronse no novo pop; foi unha ferramenta que empregaron os grandes medios para poder evolucionar e reconverter a artistas que viñan do pop como Aitana ou Lola Índigo. Ao final é unha etiqueta que serve para vender entradas de festivais.
E é bo ou é malo que o mainstream tome ese movemento e se sume a el?
É publicidade. Pode ter os seus beneficios, ata eu podo sacar un beneficio diso porque fago unha movida moi punkarra, pero axiña aparece un festival supersubvencionado que agora mete grupos de música urbana… Non creo que sexa positivo a nivel colectivo, pero se podemos aproveitarnos da etiqueta, por que non?
O colectivo Banana Bahia Music fostes pioneiros do que hoxe se chama música urbana; como vivistes vós ese proceso?
Vivímolo dun xeito moi orgánico. Ningún de nós estaba pensando que iamos facer historia ou que chegariamos a vivir da música. Era o comezo do consumo de música a través de YouTube e nós empezamos a sacar temas semanalmente, empregando un son, uns vídeos e unha produción que case ninguén usaba. Puidemos facer unha cousa moito máis grande, que non fixemos porque eramos moi novos e inconscientes. Se agora tivésemos 25 anos estariamos gañando unha pasta.
Como chegaches ti á música?
Meu pai e miña nai son xornalistas, traballaron na radio e estiveron moi vencellados á música. Meu pai tamén traballou en Articket, a empresa de Bibiano Morón. Eu sempre estiven entre bastidores; vía os concertos desde atrás en Castrelos. Ademais o meu tío é un gran melómano e regaloume moitos discos. Sen ser músicos, a miña familia transmitiume a auténtica paixón pola música e eu empecei tocando o saxofón. No rap atopei un lugar en que expresar as miñas emocións, a miña pena, o meu trauma pola enfermidade de meu irmán. Foi unha forma de canalizar a rabia a frustración de non poder facer nada por el.
Confías no papel transformador da música e da cultura, pero non tanto pola mensaxe senón pola forma. Como é iso?
Que escribamos letras moi antifascistas, ao estilo de Los Chikos del Maíz, non quere dicir que vaiamos cambiar nada. Hai grupos con letras de merda que teñen unha capacidade transformadora real, por como eles se postulan ante a sociedade. Se utilizo o meu discurso para fomentar que a xente vote a Podemos non estou facendo nada, só estou sendo unha ferramenta do mitin. É moito máis interesante ter unha capacidade transformadora a través de como e onde fas as cousas. Por exemplo, a través das festas Overdose, coas que un consegue chegar á xente. Hai quen pensa que aí só se vai a facer pogo e a poñerse ata arriba de todo, que tamén, pero a través diso transmitimos que un show musical é irmandade, é comunidade. Tamén se pode ter un discurso incendiario dentro dun festival: se te tes que cagar no alcalde da cidade, falo; se tes que dicir que o organizador do festival é un fascista, dilo. Todo iso non ten nada que ver coas letras; senón coa maneira de facer as cousas.
En que consisten esas festas «Overdose» que impulsas e por que teñen tanto éxito?
Penso que o éxito reside na máxima de que sempre quixemos crear comunidade a través dunha música pouco escoitada. A festa está onde está, grazas a esa capacidade de estar asemade no mainstream e no underground e tamén poder contar con artistas que teñan algo que dicir. Este mes celebramos dez anos de Overdose; a idea é que se converta nun festival e gustaríanos que fose en Vigo.
E como é iso de ir facendo anos pero seguir conectado coas novas xeracións, coa xente que empeza?
A min ensíname moito traballar coa rapazada. Temos que aprender do que fai xente nova e de como o fai.
Hai moita música urbana viguesa que ten moito seguimento alén da nosa cidade, pero carecen dun gran recoñecemento aquí. Pensas que iso é diferente con xéneros coma o rock?
Paréceme que Vigo é moi estamental. O pop e o folk cantado en galego teñen un recoñecemento moito máis alto, tal é o caso de Fillas de Cassandra, e non lles quito mérito porque o fan moi ben; tamén o galego foi martirizado no seu día. O seguinte estamento é o indie, como o que fan The Rapants,e despois está o resto: rap, punk, metal, hardcore… Penso que tamén ten que ver con que non temos un Last Tour galego, unha grande empresa de aquí que aposte polo produto autóctono. Hai empresas que montan festivais, pero non fan unha rede artística. Unha boa iniciativa foi «Vigo emerxe», un festival con grupos de diferentes estilos, ben elixidos, ben concretados e todos de aquí, e foi un éxito a novel de público. Vigo podería sacar peito diso, de ver que hai xente moi diferente facendo cousas moi boas.
A fusión de Kaixo e Kings of the Beach deu como resultado a banda YouCantHide, que non parou de tocar o ano pasado. Como se deu esa conexión?
Kings of the Beach non sabían nada de trap cando os coñecín e eu coñecía moi pouco sobre garage e hardcore. Ao unir as nosas sensibilidades, fomos quen de crear algo diferente. YouCantHide ten un directo con moita capacidade de conectar coa xente, e iso levounos a pensar que este proxecto ten vida propia. Estamos moi motivados co novo disco, foi un crecemento orgánico que penso que é o que fai que as cousas funcionen.
En paralelo, este ano vas sacar un novo traballo en solitario.
Como Kaixo teño moitas cousas feitas que aínda non saquei, moitas colaboracións; pero non me quero impoñer tempos. Este ano, se non todo, vai saír case todo.
Moitos outros artistas urbanos que triunfades entre a xente nova posicionádesvos politicamente a través das redes sociais, pero permanece a idea de que a xente nova non ten interese na política. Ti que pensas diso?
A xente nova ve a política como un teatro. O fracaso do 15-M estendeuse ás novas xeracións, que contemplan a política como un roubo, como algo que non forma parte das súas vidas. A xente nova é consciente de que non ten capacidade para cambiar o mundo. É frustrante, pero tamén é unha liberación e penso que así o sente a xuventude. O que pasa é que os que gañan son os que están na política: as grandes empresas, os grandes emporios, as oligarquías… É o triunfo do discurso imposto. Eu diríalles ás novas xeracións que non crean na macropolítica nin macroecoonomía, pero si na micropolítica: as redes veciñais, que supoñen un activismo real contra a política formal. Hai que demostrar que a veciñanza ten forza e ten capacidade para ir contra o establecido. É posible conseguir a gratuidade da AP-9 ou que se limpen as rías; igual non conseguimos acabar con Ence, porque depende do Estado e aí xa non temos peso, pero unha rede social ben montada consegue cousas a nivel de proximidade. Non se están instalando parques eólicos en moitos lugares grazas á unión veciñal.
Como xurdiu a iniciativa da sala Molotov, que inauguraches en marzo de 2022?
Queríamos levar o concepto «Overdose» a outra canle, ter un espazo cultural en que facer concertos, encontros de diferentes persoas e un clubbing diferente. Temos moitos problemas que teñen que ver coa Administración, pero con máis ou menos acertos conseguimos que existan clubs de techno, clubs de de música urbana como Overdose, Nagasaki, Túzaro ou Zsongo. Temos unha festa relacionada coa música africana e afrobeat. Ofrecemos un espazo para quen teña unha idea cultural, loitamos contra a homoxeneidade; na variedade está o gusto.
Os problemas da saña Molotov coa Administración danse porque en Vigo hai un baleiro legal no tocante aos locais que acolledes música en directo, non si?
O Concello de Vigo ten medo de catro veciños que están en contra do noso e que o que fan é especulación inmobiliaria. Vigo é a cidade máis grande de Galicia, non pode absterse de ter unha gran rede cultural de música en directo. Os locais teñen que ter permisos para concertos e unicamente o Concello pode conceder eses permisos. Nós facemos propostas con solucións e a Administración local métea nun caixón. Pedimos que se nos escoite e se faga algo ao respecto.
Que propostas facedes?
Que aqueles locais que tradicionalmente acolleron música en directo teñan uns horarios para facer concertos: un horario diúrno de vermú e un horario nocturno que vaia das oito do serán ás once e media da noite; despois da medianoite xa non habería música ao vivo. Ese rango daríanos cobertura legal, é tan fácil como facer unha ordenanza municipal para que as salas de Vigo que teñan un horario concreto poidan acoller concertos e que así a cultura urbana teña un espazo.
Que mellorarías da xestión cultural municipal?
A crítica vén de que non se poidan facer cousas. Se non hai salas de ensaio para os músicos, se non existen espazos culturais públicos, se non podemos facer concertos nos locais, se non se pode facer festival de ningún tipo porque non gusta ou non lle segue o xogo ao Concello, se se poñen trabas para calquera tipo de colaboración coa Xunta…, pois o certo é que queda moi pouca marxe para facer nada. Se a base cultural desta administración é facer grandes concertos en Castrelos paréceme estupendo. Pero se temos a proposta de facer algo en Castrelos para un público máis determinado, pois teñen que deixar que se faga, porque ese público tamén paga impostos e ten dereito a sentirse representado nos eventos municipais.
Tamara Novoa
Editora
Pablo Vázquez
Fotógrafo
Últimos posts de Tamara Novoa (ver todos)
- Julia Vaquero: «Non é fácil ser a favorita» - 27 Febreiro, 2024
- Kaixo: «A música urbana é o novo pop» - 29 Xaneiro, 2024
- Un ano correndo por Vigo - 24 Xaneiro, 2024
- Najla Shami: «O que está pasando en Palestina vai repercutir en Europa» - 15 Decembro, 2023
- Rodrigo Cuevas brilla con máis forza que once millóns de luces LED - 25 Novembro, 2023