Juan Giralt

Datas: 22 setembro 2023 – 25 febreiro 2024

Horario: 

martes a sábados (festivos incluidos) de 11.00 a 14.30 e de 17.00 a 21.00, domingos, de 11.00 a 14.30

O 22 de setembro inaugúrase no MARCO a exposición máis extensa celebrada ata esta data de Juan Giralt (Madrid, 1940-2007) conspicuo representante do que o historiador da arte Víctor Nieto Alcaide chamou a vangarda desprazada –aquela que protagonizou en España a ruptura estética en tempos previos á transición democrática– e un dos artistas máis suxestivos e singulares da xeración pictórica que protagonizou en España o cambio de século.

Pintor de pintores, respectado e influente (a pegada do seu desinhibido eclecticismo e do seu peculiar tratamento do espazo pictórico é rastrexable en moitos artistas posteriores), Juan Giralt non obtivo sen embargo a proxección institucional que a súa brillante traxectoria merecería. A exposición que lle dedicou o Centro de Arte Reina Sofía na tempada 2015/2016 contribuíu de forma moi importante a reverter a tendencia, pero aínda hai camiño por percorrer.

Formado no informalismo dos anos cincuenta, reactivo á solemnidade, afecto ao humor e ao xogo metapictórico, virtuoso da cor, xa na súa etapa xuvenil demostrou unha vontade de busca, de fuxida dos estereotipos e as clasificacións que o levou a experimentar con diversas linguaxes, dende o expresionismo post CoBrA ao pop, dende a abstracción de pulso geometrizante á neofiguración, da que foi un dos seus principais expoñentes no Madrid de mediados dos setenta.

E de aí aos oitenta, anos nos que recolleu velas e se apartou da escena para explorar novas vías. Foi nesa década menos prolífica da súa carreira cando fraguou o estilo que definiría a súa espléndida etapa de madureza. Pintura no arame, de síntese, de conciliación entre extremos, desembocadura e culmen dos seus experimentos previos entre abstracción e figuración, entre exploración formal e xesto. Se antes avanzara dialecticamente, incorporando en cada nova etapa a bagaxe das anteriores, agora aglutínaos, desacralízaos, revólveos e os despoxa de xerarquías nun mesmo espazo pictórico. Xeometría e xesto, pintura construída á vista. Emocional e fría, abstracta e elusivamente figurativa, salpicada de palabras pintadas, de inesperados debuxos estereotipados de obxectos da vida cotiá, de xanelas tras as que se insinúan outeiros, de anacos de carteis publicitarios e láminas escolares incorporadas mediante a técnica da colaxe; pintura sobre pintura na que cada equilibrio, é cuestionado, subvertido polo seu contrario.

Ao igual que a exposición do MNCARS, referente ineludible, a mostra do MARCO centrarase neses anos de plenitude nos que o seu estilo –sempre recoñecible– alcanzou un peso de clásico. O espazo (as amplas salas do 1º andar) permitirá facelo en extenso, desenvolvendo vías que naquela, polo seu menor tamaño, apenas se enxergaban. Por exemplo, se aquela incluía un percorrido inicial pola súa obra máis radical dos setenta, a do MARCO arrancará un pouco máis atrás, nos sesenta, e chegará ata os oitenta. Unha mini retrospectiva esgazada do corpo principal da exposición que, formulada como un prólogo, cumprirá o dobre propósito de ofrecer un panorama máis completo da súa traxectoria, sacando á luz a profunda lóxica interna común a todas as súas etapas, con constantes como o uso indistinto, nun mesmo rango, do lenzo e do papel como soportes principais.